Du sĩ Dighanakha (chúng ta gọi tắt là Digha)
là cậu ruột của tôn giả Xá Lợi Phất (Sariputta), một hôm đến thăm đức
Phật và nói với ngài: Sa môn Gotama, ngài dạy giáo pháp gì? ngài chủ
trương cái gì? chủ thuyết của ngài là thế nào? Riêng tôi, tôi không
thích một chủ trương hay lý thuyết nào cả và tôi cũng không tin vào bất
cứ chủ trương hay lý thuyết nào cả!
Đức Phật mĩm cười hỏi lại: vậy ngài có thích cái chủ trương “không
thích” của ngài không? ngài có tin cái chủ trương “không tin” của ngài
không?
Digha ngỡ ngàng, bối rối trước câu hỏi của đức Phật, ông ta bướng bỉnh
nói: Sa môn Gotama, tôi thích hay không thích, tin hay không tin thì
cũng vậy thôi, đâu có quan trọng gì?
Đức Phật từ tốn: Một khi đã kẹt vào một chủ thuyết rồi thì người ta mất
hết tự do; người ta trở nên độc đoán, cố chấp, luôn nghĩ rằng chỉ có lý
thuyết của mình là đúng với chân lý, ngoài ra đều là tà đạo! Thái độ cố
chấp này chính là nguyên nhân gây ra những bất hoà, tranh chấp, cãi cọ,
và những sự tranh chấp, gây gỗ đó có thể kéo dài bất tận, làm hao tốn
thì giờ và có thể gây ra chiến tranh nữa. Cái đó gọi là kiến thủ; Kiến
thủ là cố chấp vào một nhận thức hay một quan điểm, cho đó là chân lý
tuyệt đối. Kiến thủ khiến chúng ta không thể mở rộng lòng ra để đón nhận
chân lý, vì ta tự cho rằng mình đã “nắm được” chân lý trong tay rồi
!!
Digha hỏi: Vậy giáo lý của ngài dạy có phải là một chủ nghĩa không? Cố chấp vào nó có phải là kiến thủ không?
Đức Phật trả lời: giáo lý của tôi dạy không phải là một chủ nghĩa hay
một lý thuyết vì nó không hình thành bởi tư duy ức đạt của trí óc mà đó
là những kinh nghiệm của sự thực chứng. Những gì tôi nói ra đều đã thực
chứng và bạn cũng có thể kiểm chứng lại bằng kinh nghiệm của chính bản
thân bạn.
Digha tò mò: như vậy ngài đã dạy những gì và ngài đã thực chứng được điều gì?
Đức Phật trả lời: Tôi nói mọi sự vật, hiện tượng trong vũ trụ là vô
thường và không có tự ngã; điều này tôi đã chứng nghiệm và Bạn cũng có
thể chứng nghiệm. Tôi nói mọi sự vật, hiện tượng trong vũ trụ nương vào
nhau mà sinh khởi, tồn tại và hoại diệt chứ không phải được hình thành
do một nguyên nhân đầu tiên nào đó. Điều này tôi đã chứng nghiệm và bạn
cũng có thể chứng nghiệm. Tôi nói: quán chiếu về Vô thường, Vô ngã và
Duyên Khởi thì có thể đạt tới giải thoát và an lạc. Điều này tôi đã
chứng nghiệm và bạn cũng có thể chứng nghiệm. Những điều tôi nói không
có mục đích thuyết minh về vũ trụ, về thiên văn, địa lý …. mà chỉ có mục
đích hướng dẫn sự thực tập và chứng nghiệm Thực Tại. Lời nói không diễn
tả được thực tại, chỉ có kinh nghiệm trực tiếp mới cho phép ta tiếp xúc
được với Thực Tại.
Nghe đến đây, Digha tỉnh ngộ, thốt lên: Sa môn Gotama, hay quá, hay quá!
nhưng nếu có người nhận thức giáo pháp của ngài như một chủ thuyết thì
sao?
Đức Phật im lặng một lát rồi gật đầu: Du sĩ Digha, câu hỏi của Bạn hay
lắm; giáo pháp của tôi không phải là một chủ thuyết nhưng sau này và
ngay cả bây giờ nữa, có thể có những người cho rằng giáo pháp ấy là 1
chủ thuyết! Tôi cần phải nói rõ với họ: giáo pháp của tôi là phương tiện
để đi vào thực tại chứ không phải là thực tại, cũng giống như ngón tay
chỉ mặt trăng nhưng ngón tay không phải là mặt trăng. Người khôn khéo
phải biết nương vào ngón tay để thấy mặt trăng; còn nếu cố chấp cho rằng
ngón tay chính là mặt trăng thì người ấy không thể nào còn thấy mặt
trăng được. Giáo pháp của tôi là để thực tập chứ không phải để cất giữ,
thờ phụng và ca ngợi. Giáo pháp của tôi dạy cũng như chiếc bè, chiếc bè
dùng để qua bờ bên kia (bờ giải thoát) chứ không phải để vác lên vai mà
tự hào hay ca tụng.
Thưa Anh Chị Em,
Đó là lý do tại sao trong 8 nhánh của Bát Chánh Đạo, Chánh Kiến là quan trọng nhất.
Trân trọng,
Nhóm Áo Lam
NguồnGĐPT trên thế giới
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét